Seizoen, seizoen, wat ga je doen?
Chris Coolsma
Laagjes
Ik lees een gedicht van Lieke Marsman voor
uit de bundel die ik gisteren geleend heb
om geïnspireerd te worden en kijk, het werkt:
ik wil zelf schrijven.
‘De ongeschoren auteur stapt naar voren’, lees ik voor,
je breekt in lachen uit en ik begrijp je,
vijf dagen geleden heb ik mijn baard laten staan
om dit gedicht met meer effect te kunnen voorlezen
Lieke luistert verder maar haar gedachten dwalen af
door het woord Comomeer, van de gedachten
van de ongeschoren dichter in zijn gedicht
over voor het eerst alleen samenwonen
Ze stuiteren langs haar vakantieherinneringen
terwijl mijn gedachten afdwalen naar je vader
die onbedoeld grappige woordspelingen maakte
zoals: ‘ik sliep zo diep ik lag gewoon in como’
en jouw gedachten dwalen ook af
terwijl ik het gedicht voorlees,
naar Sport in Beeld en je vadertje, voor de buis
met zijn borreltje. ‘Ad?’ vraagt je moeder
‘Ik heb dat meer dan jij’ zeg je maar daar
vergis je je in, ik heb ook kangoeroegedachten
die door een ruimte willen stuiteren
van een kerk naar een meer naar de vader
die na een mooie dag zacht is gestorven in zijn leunstoel
voor de televisie, vredig in eeuwige como gegleden.
Van deze laagjes in een verhaal hou ik, zoals ik al eerder schreef.
Zo zijn er op dit ene moment: jij, de lezer, je gedachten bij wat je leest, het gedicht, ik die het opschreef, Lieke Marsman, de dichteres die in haar gedicht vertelt over een dichter die een gedicht voorleest in een kerk, hoe ze in gedachten afdwaalt, een herinnering beschrijft, die maakt dat mijn gedachten afdwalen terwijl ik het voorlas aan mijn vrouw, wiens gedachten afdwaalden toen ik de herinnering aan haar vader voorlas. Daarom is het gedicht nu uitgebreid met het beeld dat zij voorgoed voor ogen heeft als ze aan de dood van haar vader denkt: ‘naar Sport in Beeld en je vadertje, voor de buis / met zijn borreltje. ‘Ad?’ vraagt je moeder’.
Voeg er je lagen aan toe, lezer. Vervolmaak het, door het voor te lezen en te kijken of dat ook tot afdwalende gedachten leidt. Daar doe je mij plezier mee, vooral als je me deelgenoot maakt van wat er gebeurde door het voorlezen.
2 reacties
Dit voelt als prosecco, Chris, of liever, als Champagne!
Gedachten borrelen op als belletjes, associaties en verspringende herinneringen.
Subtiel woordenspel geeft me een zetje naar het volgende belletje, zonder lang te blijven hangen.
Ik luister en dwaal af naar mijn meer, het Lago di Bracciano, waar het toen, april 2001, doodstil was, sereen lag het oude vulkaanmeer voor ons, ik zie ineens de futen weer onverwacht opduiken. Op de route erheen hing, heel absurd, een auto verticaal in een boom langs de weg, neus naar beneden. Allerlei verhalen schieten me weer te binnen. Ook de lange tafel, het avondeten met het hele orkest in Calcata bij de artisjokkenboerderij, notenbomen die van onder wit waren gekalkt. Tegen slakken? Geen idee. En hop, daar is de volgende bel, het meer van Genève bij Morges, een lange wandeling met Charlotte Keijzer en Jan van Rijnsoever bij Lausanne, de warme week met kamermuzieklessen van Jaap Kruithof. Beethoven pianotrio. Ik herinner me ineens zoveel. Wat het woord “meer” allemaal veroorzaakt..
En door de passage over de vader die weggleed is de sterfdag van mijn vader weer terug. Niet weggegleden zoals ik zou hebben gewenst, maar met schokken. Een hersenbloeding of hartaanval in het Ikea restaurant, daana eindeloze reanimeerpogingen tot mijn moeder vroeg daarmee te stoppen, wij uit alle hoeken van het land naar Eindhoven gekomen voor een laatste samenkomst bij zijn laatste uren. Eerst aan de beademing, later losgekoppeld. Ik hield zijn hand vast, voelde eerst spanning, later ontspanning. Heftige herinnering…
En daarna schiet het door naar de zondagen boven bij het orgel, hoogmis en lof. Pa achter het orgel, ma in het koor. Wij als tweeling al vroeg meezingend met het koor.
Ik ruik vooral de wierook, de speciale Roomse houtgeur, zie de Kuijpers architectuur. En geniet van de sonore klank van het orgel, zacht geblazen tonen, samen een vorstelijke klank. En dan schiet mijn hoofd weer door naar de avond in NOK, het uitzicht, vooral de avondfietstocht door de Onlanden, onvergetelijk! Daar is de bel die me naar Schumann trekt, Dvorak, Beethoven, Brahms..ik vergeet de grauwe, bijna kleurloze periode waarin we leven, de sociale armoe, de muziekplannen die waarschijnlijk niet verwezenlijkt kunnen worden. Even een heerlijk glaasje vol inspiratie.
En ik krijg weer zin om te gaan spelen, al zijn het maar etudes.. dat doet dit allemaal met mij.
Inspiratie gekregen om weer door te gaan ondanks alles.
Belletjes in de prosecco! Dat is een mooie metafoor voor het opborrelen van herinneringen, Mariëtte. Dank je voor de manier waarop je mijn uitdaging hebt opgevat. Wat ook weer inspireert. De auto in de boom doet mij in elk geval al denken aan deze herinnering van mij:
Brandende Volvo
Van deze stad herinner ik me niets
dan jouw stem en de mist,
op de kaart zie ik waar we waren
maar het blijven lijnen en namen.
Niet eens het spoor van onze tocht
over pleinen en kades. Het was koud
en ik was verdwaald in je verhaal.
Een reuzin dwaalt met me mee
geluidloos achtergrondbeeld
bij je ademloze woordenstroom
Was ik die andere schaduw? Wie
was ik daar was ik daar?
Er brandt een Volvo geluidloos
aan de overzijde van een ijsvloer
spiegelbeeld van het vuur dat jij
in mij hebt aangestoken
….toch gedoofd.