Seizoen, seizoen, wat ga je nu doen?
De Dom van Orvieto zal op ons wachten
Chris Coolsma
Zeg me wat ik zal zien
Als je behept bent met de honger van de oude man naar het verleden, richt je je blik meestal niet op de toekomst. Mijn columns bevestigen dat luid en duidelijk. Mijn toekomst is hoe dan ook nog maar van korte duur, in hemels en hellen geloof ik nu eenmaal niet, alleen tijdens het leven. Op een dag gaat het licht uit en dat was het dan. Ik hou niet van bucket lists en het door tv-makers uitgebate ‘try before you die’. Maar ik heb wel altijd (nog) wensen die ik hoop te vervullen. Ooit werd me gevraagd om op te schrijven wat ik heel erg graag zou willen doen. Het ging om een ‘assessment’. Een bureautje dat voor mijn baasje wegen zocht om me uit mijn baan te lozen, zei: ‘laat de werkelijkheid los en schrijf je dromen op.’ Ik had er drie: een pianoconcert van Mozart (dat ene uit Amadeus) uitvoeren in het Concertgebouw op een Fazioli, een wereldreis maken langs de ring van vuur en iets schrijven dat beklijven zou. Ze bleken voorspellend, zij het niet voor mijn werk. Dat bleef doceren. Daarnaast wilde ik musiceren, schrijven en reizen. De doelen zijn inmiddels bescheidener geworden. Die Fazioli hoeft niet, in de huiskamers waarin ik met anderen musiceer staan mooie vleugels en optreden is nergens voor nodig als samen studeren je verlangens al vervult. Ik zag een stukje van de ring van vuur: de vulkanen in Noord-Amerika. Vooral Mount St Helens, een plek van totale verwoesting. Dat was genoeg spektakel. Reizen doen we voortaan alleen in Europa, overvloed aan mooie bestemmingen beschikbaar. Beklijven wat ik schrijf hoeft ook niet, de lezers die er plezier aan hebben maken me al blij.. Laat me de formule van ‘Zeg Zeist en ik denk aan….’ nu eens gebruiken in de toekomende tijd. Míjn toekomende tijd, ‘de’ toekomst is te onvoorspelbaar en helaas ook nogal onheilspellend op dit moment. ‘Don’t look up’.
Zeg Umbrië en ik zal op de heuvel staan bij Villanova Terni langs de SR 71. Ginds zal nog steeds Orvieto zich trots tonen op haar vulkanische rots boven de vallei. De hele plattegrond is zichtbaar, de straatjes, pleintjes, torentjes en daken. Rechts in de stad lokt de Dom op haar pedestal, aan de achterzijde dreigt het fort waar de winterjasmijn weer zal geuren. Straks zullen we door de donkere steeg de gevel van de Dom zien schitteren in de zon (foto), maar we zullen eerst koffiedrinken op de markt, te midden van het welsprekende Italiaanse leven. Daar zullen de honingkraam, de viskraam, de salamikraam en de groentenkraam op ons wachten. Het speeksel loopt me al in de mond. De oude dames met geverfd permanent bespreken families, liefde en dood, het altijd weer te mooie meisje zal de koffie brengen, we zullen luchtig flirten. Dan slenteren we naar de Dom, oh, ik verheug me op de zijgevels van spekkoek, het front met de duizenden details, tableau van steenhouwersgenie. Binnen rechts zal de gouden gloed van de Capella di San Brizio me tegemoet stralen. We zullen op onze rug op de banken liggen en alle details weer in ons opnemen, van het enige bestaande portret van Dante tot een gruwelijk mooie verbeelding van de Apocalyps. (Stel je voor dat de schilder Dante kende, dat Dante getuige was van het ontstaan van de fresco’s!) Ik zal de gids openslaan, die verklapt dat Signorelli, mijn lievelingsschilder, gezichten van zijn vijanden verstopte in de kudde zondaars, verdoemd om te verbranden in de hel. Ik zal er bijna in gaan geloven. Eenmaal buiten zullen we weer in de schaduw op de koele stenen banken langs de overkant van het plein zitten en nooit meer ophouden met kijken naar het wonder.
Zeg Cortona, Arezzo, Perugia……. Het leven is een verhaal van een reis.
5 reacties
Dag Chris, ja, wat een toekomstherinnering! Zin om te schilderen naar aanleiding van de mooie zinnen, waar ik weer helemaal van geniet. Rijke beschrijvingen. Je kunt ze bijna proeven en er kleuren bij zien. Heerlijk!
Mijn herinneringen aan Toscane liggen meer in Siena, Firenze, Fiesole, maar wat is het herkenbaar. De markten alleen al met de kleuren, geuren, en ja de veel te mooie vrouwen en (mijn observatie ;)) mannen. Als het leven mij iets geleerd heeft is dat wel: mooi om naar te kijken en dan weer snel door naar mijn eigen realiteit. Die op de reizen die ik kon en mocht maken zo gek nog niet was. Met mijn cello ben ik op veel plekken geweest. Mijn concerttournee met een pianist/organist, een bas en een mezzosopraan en mijn cello naar de Ardeche zal ik nooit vergeten.
Het bezoek aan La Garde Adhémar, waar we in een eeuwenoud kerkje mochten spelen met onze mezzosopraan met de wondermooie warme stem. Een diner in het beste restaurantje van het dorp, met de burgemeester die ons uit had genodigd. Heerlijk eten, bij de open haard, wat een atmosfeer! En een wandeling door het schitterende dorpje met de kruidentuin buiten de muren met uitzicht op het hele Rhonedal. Maar ook de enge rit blijft me bij over een kleine hangbrug over de Rhone. We waren verdwaald toen we van Aubenas naar La Garde Adhémar reden. Voor ons de bas in een luxe volvo met in de boedelkar het spinet.. en maar rammelen over de hangbrug. Pont de la Roubine sur le Rhône. De kar met spinet pasten precies in de breedte… We kwamen er uit maar die rit vergeet ik ook nooit meer.
De Abbatiale de Cruas, een Romaanse kerk met drie verdiepingen. We speelden op de tussenverdieping. Maar wel eerst geluidstesten op alle etages, ook in de kelder. Nooit heeft mijn cello machtiger geklonken dan in die ruimtes. En wat een kerk, schitterende mozaïkvloer en zoveel verrassende details, eeuwenoud!
De logeerpartij bij Mme. Chazalmartin in Vesseaux, weduwe van de voormalige burgemeester. Bijzondere vrouw. Soms hoor ik haar nog mijn naam roepen. We sliepen daar boven en zij kon de trap nauwelijks op komen. Ze schreef gedichten en wij speelden dan ook op het Festival de la Poésie, op haar uitnodiging en ook die van Elisabeth Cooymans (waar we ook een aantal lunches hebben mogen genieten in haar bijzondere huis aan het einde van de wereld). Wat een ervaringen!
Er waren verbazingwekkend veel poëten bij elkaar in dat kleine dorpje, de hele regio kwam erheen. Zo heerlijk anders dan alles wat hier in Nederland wordt georganiseerd.
Voor mij blijven het mooie herinneringen, ik zal niet zo snel meer in Frankrijk of Italië komen. Voor de toekomst maar eens eerst zien hoe het dagelijkse leven zich weer gaat herstellen na deze Corona-periode. En intussen maar vaak terugkijken naar alle moois dat ik al mee mocht maken. En genieten van de reisbeschrijvingen in deze serie!
Ha die Mariëtte, opnieuw dank voor je hartelijke complimenten. Zulke reizen maken met je instrument en andere muziekelingen is wel het opperste geluk, dat weet ik van allerlei vrienden. Zo kan je de reiskosten terugverdienen met concertjes op de mooiste plekken. Je beschrijft het aanstekelijk – ik heb nu zin om naar La Garde Audhémar te rijden om het kerkje te zien. Het is ook fantastisch om tijdens je reis met de neus in de boter te vallen als er toevallig net een concert of een repetitie is in het kerkje of het kasteel dat je binnenloopt. Een kerkorgel dat losbarst in een kathedraal, een koperblazerskwartet dat oefent in een kapelletje, een ontroerend mooie jonge pianiste die Ballades van Chopin speelt in de kapel van het Château de Chantilly, de uitnodiging om ook naar het concert te komen. Ik ga geen wedstrijdje geluksmomenten met je uitvechten, maar mag ik er toch nog eentje noemen? We waren in Saint Malo, al zielsblij door de reis langs de kust en de kamer met uitzicht in een door en door Frans hotelletje (zie ook mijn column over Le Mont Saint Michel) binnen de muren, toen we door de oude stad slenterden en muziek uit de kathedraal hoorden stromen. De kerk was open terwijl er een repetitie plaatsvond van een Mis van Duruflé. Repetities zijn, dat weet jij ook, vaak nog boeiender dan het concert zelf, maar we hebben kaartjes gekocht om ’s avonds nog een keer te genieten. Tot slot een wandeling over de muren in het late avondlicht.
Over reispiano’s gesproken. Op de Karelsbrug in Praag zagen we een jongen met een babyvleugel in een houten kist op een aanhanger. Misschien toch een idee……
Dag Chris, vervlogen dagen vol verlangen. Mooi beschreven. Italië Orvieto, we stonden op een vervallen camping op een heuvel tegen een rotswand aan. Roofvogels scheerden over de schaduwbrengende bomen. De camping stond in de ANWB gids aangeprezen met maaltijden vol producten uit eigen tuin. Echter dat was al tien jaar geleden, volgens de campingbaas die een ingezwachteld been tot in de lies had. De camping zo primitief maar vanaf het landweggetje ernaartoe een prachtig uitzicht zoals door jou omschreven op Orvieto. Hg Rik.
Dat is ook mooi beschreven, Rik – ik zie de camping en de ingezwachtelde baas zo voor me, net als het uitzicht. Ik probeerde naar de toekomst te kijken, maar je had me door, het zijn vervlogen dagen vol verlangen die ik beschrijf. Wij waren via een vriend terechtgekomen bij appartementen in een zeer oud boerenhuis op een heuvel, aan het einde van een onverharde weg door een verlaten vallei. In een oud bos moesten we een beek passeren via een voorde, al spoedig daarna werd de weg een graspad naar het huis. Een Nederlands echtpaar uit Durgerdam had zelf een huis gebouwd naast de oude boerderij, ze noemden de plek Polmone, wat long betekent. Dat stond daar voor ruimte en stilte en op adem komen. Uitzicht rondom over een grazig dal van een verscholen murmelbeek op een middeleeuws dorpje en een verre ring van heuvels waarvan eentje bekroond door een burcht met een toren. De zon placht achter die toren onder te gaan. Orvieto was de dichtstbijzijnde stad aan gene zijde van een bergrug van 600 meter, waar de SR 71 overheen kronkelde. Ik had er wel willen blijven, maar de klandizie bestond voor het grootste deel uit beschadigde mensen, waardoor mijn vrouw het gevoel kreeg dat ze terug was op haar werk. Het huis is trouwens te koop, met alles erop en eraan. Dat maakt me weemoedig. De eigenaren zijn lieve, ondernemende mensen, die hun levenswerk nu achter moeten laten.
Weemoedige woorden over een bijzondere plek in Italië met bijzondere mensen, idealisten die nodig zijn om ons uit werksleur en alledaagse prut weg te doen dromen. Ik voel de weemoed met je mee, Chris. Dank voor dit moment wegdromen. Rik.