juli 2021 3.1 Plezierdichten

Seizoen, seizoen, wat ga je nu doen?

Plezierdichten

Chris Coolsma

Op de vierseizoenensite zijn nu vijf van mijn moctijnen te beluisteren. < Klik hier en beluister de dagdroommoctijnen van een zondagochtend in het landschap.
Waarom schrijf ik eigenlijk gedichten? Wat is een moctijn? De een lost dagelijks Zweedse puzzels op, de ander zit uren over een scryptogram gebogen. Ik schrijf gedichten. Het is een onschuldige verslaving. Andere veel gebruikte, uitgelubberde uitdrukking: het houdt me van de straat.

Al heel lang wapper ik heen en weer tussen de vrije en de gebonden vorm. Die laatste is eenvoudiger. Een sonnet heeft veertien regels, niet meer. Je kiest een vast rijmschema, eenmaal gekozen rijmwoorden bepalen in hoge mate de uitkomst. Er moet een wending in zitten of een punch aan het slot. In de vrije vorm wil ik nog wel eens moeite hebben met bondigheid en met een punch. De moctijn, fijn bondig, is na de Liechtensteiner – een sonnetvorm – de tweede vorm die ik ‘uitgevonden’ heb.

De moctijn, eerst sixtijn maar die naam was al geclaimd, ontstond op 14 juli 2019 tijdens het fietsen door de Onlanden, een net op tijd aan de manipulerende ponyfokkersgreep van de milieublinde Henk Bleeker ontfutseld natuurgebied. In het proces groeide er een zesregelig vers, met gepaard rijm. Daarna bedacht ik dat er een soort motto onder moest.

Men zegt dat hier de roerdomp woont

en dat lang zoeken wordt beloond,

maar na lang zompen door het riet

vond ik die vreemde vogel niet.

Er wordt – dit klinkt natuurlijk zuur-

wat áfgelogen over de natuur!

 Hier past, dat snap je, slechts dit ene motto:

het zoeken naar een roerdomp heeft iets van de lotto.

De eenmaal ontstane vorm heb ik nog diezelfde dag volgens het drs P-procedé (schrijf een gedicht dat in zijn eigen vorm uitlegt hoe je het maakt) uitgeschreven:

Dit is hem dan, de nieuwe Moctijn:

Zes regels, een motto, geen refrein,

viervoeterig als de Liechtensteiner

maar toch wat anders en veel kleiner.

Het metrum is behoorlijk vrij

dat maakt de amateurs ook blij.

(motto) Het motto mag een vingerwijzing zijn:

twee regels maar, met suiker of azijn.

‘Octijn’, vanwege acht regels. ‘M’ vanwege het motto. Tot zover de korte cursus plezierdichten. Al snel besloot ik de lang gekoesterde wens te vervullen, om 365 gedichten  te schrijven in een jaar. Twee vrienden sloten zich aan. We hebben er pas na twee jaar 325. Want onderweg kwam er even niets meer. Zelfs de hierna in een dubbelmoctijn (2×6 +2) gegeven raad werkte niet:

Het scherm is leeg, ik kan niets bedenken

Ik las een boek met schrijverswenken 

Ik las gedichten van favorieten

Ontspande me door propjes te schieten

Begon een zin maar stokte snel

Krabbelde wat, verscheurde het vel.

Ik kuiste het huis en deed de was

Dronk veel thee, het was tijd voor een plas

Dacht aan lage en hoge zaken

Ging toen maar een maaltijd maken

Tijdens het eten kwam het idee

En daar werk ik nu dus mee…

Ga zitten en schrijf, al is het quatsch,

Geloof in de große Kladderadatsch!

Nu loopt het motortje weer. Het is als een elektrische fiets: als je trapt krijg je ondersteuning en laadt de accu wat op. Op 1 september moet het klaar zijn.

Waarom wilde ik 365 gedichten schrijven in een jaar? De een wil alle eetzakjes uit de Tour de France verzamelen, nu sigarenbandjes uit de mode zijn. De ander maakt elk jaar een foto van zijn gezin, zo lang als het gaat. Behoefte aan een afgerond geheel. Jezelf uitdagen en overtreffen. Nieuwsgierigheid. Nee, niet het maken van een scheurkalender.

Acht regels bleken niet altijd genoeg. Gepaard rijm dreigt wel eens te versinterklazen. Dan maar eens omarmend geprobeerd. Er ontstonden steeds vaker dubbelmoctijnen. En ja, 2 x 6 plus 2 is….14. Daar kwamen het sonnet en de grootste dichter aller tijden op de deur bonzen. Hier oefen ik met de Shakespeare-vorm.

Ik heb zovele liefdes die mij troosten

Zo gul mijn hart verwarmen, mij omarmen,

Bij tal van levensfeesten met mij proosten,

Bij misstappen bereid zijn tot erbarmen.

Een heet Muziek en zingt haar lieve lied,

Een ander, Poëzie, zalft mij met taal,

De derde is Liefde, die mij alles biedt

De vierde Proza – ‘t is een lang verhaal –

De vijfde heet Natuur, heelt alle wonden

De zesde, Dans, verleidt mij met haar passen

En alle zes zijn hecht met mij verbonden.

Ik weet, zij zullen mij steeds weer verrassen.

 Mijn sixpack trouwe redders in de nood

 Totdat mijn leven eindigt in de dood.

                                               (naar nummer 144: ‘Two loves I have, of comfort and despair’)

De een wil olympisch kampioen worden. De ander is woordspelerig, houdt van taal en heeft verder geen pretenties. Het is het verhaal van mijn leven.