Seizoen, seizoen, wat ga je doen? (4)
Chris Coolsma
De meest bezongen maand(en)
Hoe het werkt weet ik nooit, maar mijn innerlijke jukebox staat altijd aan. Het eigenwijze ding speelt de muziek waar het zin in heeft. Vaak denk ik: ‘waar komt deze melodie nu weer vandaan?’ Er lijkt geen logische oorsprong te zijn, maar die is er vaak wel. Kort samengevat de madeleine van Proust. Voor wie dat niet weet, de herinneringen aan het verleden die Marcel Proust in zijn 24-delige roman beschreef, werden opgewekt door verwijzingen in het heden, met het beroemde amandelkoekje als voorbeeld. De geur en het dopen in de thee herinnerden hem aan het huis van zijn tante in Illiers-Combray. Op dezelfde manier kunnen geluiden of liedteksten melodieën oproepen in mijn hersenen. Van de ene komt de andere.
Nu zat ik me af te vragen welk seizoen, of meer in het bijzonder welke maand het meest bezongen wordt in liedjes en liederen. Ik gokte meteen op mei en daar zong mijn innerlijke stem al ‘Im wunderschönen Monat Mai, wenn alle Knopfen sprangen, da wird in mir das Verlangen…mMmmMmmMm’. Ik heb namelijk geen geheugen voor woorden, de muziek verdringt die onmiddellijk. Er is maar één liedje dat ik korte tijd geheel had onthouden, maar nu weet ik alleen nog het verhaal, dat me altijd weer ontroert. In dat liedje heeft Joni Mitchell seizoenen verwerkt om het verstrijken van de tijd weer te geven. Zoek het op! Het heet ‘Tea leaf prophecy’ en staat in z’n allerprachtigste vorm op de verrukkelijke jazz-CD ‘Rivers’, met Herbie Hancock, Wayne Shorter en lekkere stemmen als Norah Jones, Tina Turner en Joni zelf. Een jonge vrouw verlangt naar een man in een door alle huwbare mannen verlaten dorp (het is oorlog). ‘She plants her garden in the spring…’ Dan komt er toevallig een jonge man in uniform langs. Hij blijft. En nu komt er een wending in het refrein: ‘He plants her garden in the spring….’ De theeblaren hebben gelijk gekregen. Ja, ik ben een romanticus. Het liedje heeft nog een diepere betekenis, maar die moet je maar opzoeken.
Daarna ben ik eens gaan tellen in wat toevallig voorhanden was: het juwelenkistje met 557 (jazz) standards, altijd op mijn vleugel. Alle liederen van Brahms, Schumann en Schubert, de liedcomponisten pür sang, op Wikipedia te vinden. Mijn gok is juist. Van de ongeveer 1100 liederen en liedjes die ik bekeek, gaan er 7 over mei, 7 over de lente, 5 over de zomer (vaak de zomeravond), 5 over de herfst en 2 over september. Minder dan 2 tel ik niet mee. Jazeker, 1000 gaan over alle aspecten van de liefde, vooral de hopeloze liefde, de verlangde liefde en de verloren liefde. Popsongs heb ik niet bekeken, maar die gaan toch, begeleid met drie akkoorden en in vierkwartsmaat, allemáál over verliefdheid en het verlies daarvan. Seizoenen? Ik gok weer op de lente en de zomernachten.
Het valt niet te horen, maar deze column heeft achtergrondmuziek: bij bijna elke titel ging de innerlijke jukebox aan. Soms zat er een oorwurm tussen, die door bleef klinken over een paar titels heen. Het is nu de wonderschone maand juli, als vele knoppen beginnen te verdrogen…..
Rest ons de prijsvraag: wat is jouw favoriete maand en waarom? Onder goede inzenders wordt een sonnet over die maand verloot.
Over de prijsvragen in de columns, reacties en winnaars ……
Cees heeft de prijs bij de julicolumn, de augustuscolumn en de septembercolumn gewonnen. Marianne kreeg de troostprijs bij de septembercolumn.
Blijf reageren.
4 reacties
Het ‘bezongen ritme’ van de seizoenen gaat, als vanzelfsprekend , met ons mee.
Veel muziek komt spontaan als een wijsje langs, in mijn hoofd:
– Als eerste natuurlijk de monumentale ‘Vier Jaargetijden’ van Vivaldi. Ik gebruikte de Lente als muziek bij een film over de Dagboerderij (voor mensen met een verstandelijke handicap op het/ons terrein van de Egelantier. 1982).
– Four seasons in one day; Crowded House
– It was a very good year. Het metaforische lied van Frank Sinatra
– De beroemde LP ‘Seasons’ met hitpotenties, van Magna Carta
– Summertime van George Gershwin
En uit mijn verre jeugd:
– April love van Pat Boone (een gekoesterd singletje, nog steeds in mijn bezit).
Een muziekfestivalletje is al gauw bedacht!
Maar nu voorzichtig zelf neuriën is misschien wel zo leuk!
Herkenbaar, de meeste althans. De Vier Jaargetijden hoorde ik onlangs in een afgestofte versie, door een orkest onder leiding van Rachel Podger, een van de allergrootste barokviolisten van onze tijd. De vogels zongen, de wind loeide, de honden gromden en blaften, het ijs kraakte, de dood kwam voorbij, de lente danste de dood weg, loom was de zomer. Er is ook een ‘Vier jaargetijden’ van Astor Piazzolla, ik werk er aan met een violist en een celliste, misschien ooit iets voor een volgend seizoenenfeest, bloedmoeilijk, dat wel weer. ‘Summertime’ en ‘April love’ zijn standards uit het American Songbook, ze staan ook in mijn standaardschatkistje. De gezalfde stem van Pat Boone hoor ik onmiddellijk als ik aan dat liedje denk. Dat was de tijd van Roy Rodgers, de zingende cowboy op zijn witte paard. Deel van de mystificaties en geschiedvervalsingen uit die tijd.
Dat neuriën gaat vanzelf als de titels langskomen. Je moet me niet horen in een platenzaak (platenzaak?! wat is dat), als ik harmoniserend meefluit op de muziek die de slimme platenverkoper heeft opgezet.
Wat leuk dat ik in de prijzen gevallen ben! Na het zien van dat mooie flesje maple siroop ben ik wel heel benieuwd hoe deze smaakt.
Mijn favoriete maand is natuurlijk – heel flauw – de dertiende maand van het jaar! Daarnaast heb ik een zwak voor oktober, een beetje een vergeten maand naar mijn idee, maar een maand om heerlijk melancholisch te zijn, de mooie zomer en vakantie weer voorbij…
U2 maakte een mooi nummer over deze maand;
October
And the trees are stripped bare
Of all they wear
What do I care?
Oktober en tegenwoordig ook november, als de bomen op hun sterfst zijn. Ik maakte onlangs twee keer binnen een week een rondrit door Drenthe, over en langs de Hondsrug en later door de Staatsbossen bij Schoonoord en rond Grolloo. Laag licht met veel rood er in, blauwe nevelverten achter doorkijkjes, tunnels van gloeiend beukenbos. Sprak met een kunstschilder over het gebruik van rood. Hij schildert zijn hele leven al de natuur en zijn tubes magenta zijn de grootste in zijn palet. ‘Er is altijd rood in de lucht boven de horizon en dus ook in het spiegelende water’, zei hij. Ik besefte door hem pas goed dat kunstschilders veel meer kleurvariaties zien dan mijn ongetrainde ogen. ‘Kijk’, zei een andere schilder (we waren doeken aan het ophalen voor een unieke expositie van Drentse beeldende kunst na 1945, te zien tot 1 december in Roden), ‘voor dit gedeelte van de hals heb ik al tien verschillende tinten gebruikt’.
Ik dacht aan musiceren, dat is schilderen met klanken. Net als bij een aquarel heb je geen of weinig tijd om te corrigeren.