De 4 seizoenen als metafoor

But now the days are short,

I am in the autumn of the year

De vier seizoenen worden vaak gezien als symbolisch vergelijkbaar met de belangrijke fasen in ons leven. De kenmerken van die jaargetijden vertalen we dan naar aard en dynamiek van die ontwikkelings- en levensfasen(metafoor).

Dat levert soms mooie poëzie, beelden en inzichten op.
Maar ook niet altijd opgaande vergelijkingen en ‘stereotypen’. 

Oordeel zelf!

Het labyrint als metafoor voor de vier (levens)seizoenen

Labyrint Chartres: vier levenskwadranten

Al vele jaren hebben mijn vrouw, Sarah, en de schrijver dezes ons laten inspireren door het labyrint. Ooit, meer dan 25 jaar geleden, werden wij op dat spoor gezet door een ontmoeting met een mevrouw die haar teenage dochter verloren had aan een in medisch opzicht onverklaarbare en progressieve ziekte. Om dit dramatisch verlies te helpen verwerken had zij in haar achtertuin van haar huis een groot labyrint gebouwd. Dat labyrint was een kopie van het prachtige labyrint dat ligt in het schip van de kathedraal van Chartres. Deze matrix is al vele honderden jaren oud en al wie zich in de geschiedenis van het labyrint verdiept komt al gauw tot de ontdekking dat tegenwoordig overal in de wereld labyrinten te vinden zijn. Ze komen voor in alle vormen en maten en dateren van duizenden jaren geleden tot op de dag van gisteren. Toen wij ons labyrint bouwden, nu 17 jaar geleden, werd het aangemeld als nummer 1082 op de labyrint locator.  

Het moge duidelijk zijn dat al deze labyrinten een eeuwenoude traditie vertegenwoordigen en massaal door mensen gebruikt zijn en nog worden. De vraag  ligt voor, “waartoe?’ Het lijkt gissen maar misschien ook niet. Allereerst moet ik een misverstand weg nemen: labyrinten onderscheiden zich van doolhoven en dat is een belangrijk gegeven. Het doolhof is voor vermaak. Een doolhof tart de vindingrijkheid van mensen om een eigen weg te vinden in een wirwar van kronkelige paadjes. Je gaat er in en je weet niet waar je komt. Tegenwoordig vindt men veel van die doolhoven bij speeltuinen en/of pretparken. Het doolhof maakt een padvinder van je. Het labyrint is veel overzichtelijker: er is een ingang, er is een pad naar het midden. Het pad slingert wel maar je verdwaalt niet en eenmaal in het midden loop je via hetzelfde pad weer naar buiten. In dat opzicht daagt het labyrint in al zijn eenvoud, je niet uit.  Wat is de uitdaging van het labyrint dan wel?

In vergelijking met het doolhof speelt het labyrint geen intellectueel spelletje met je, dus ligt de sleutel voor het begrijpen van het labyrint ergens anders. De eerste aanwijzing ligt voor mij in de locatie van de vele labyrinten die wij kennen. Zoals gezegd vinden wij labyrinten uitgemeten op de vloeren en de muren in vele kathedralen in Europa en ook langs de kusten van de scandinavische landen.
Ze liggen vaak op en bij kruiswegen van het wereld omvattende netwerk van de zogenaamde magnetische aardlijnen. Aan de aanleg van labyrinten liggen kennelijk strategische overwegingen ten grondslag. Veel labyrinten liggen dan ook op of langs de grote pelgrimsroutes. Zouden die labyrinten bedoeld kunnen zijn om de vele pelgrims op de been te houden: “je bent nu eenmaal aan je pelgrimsreis begonnen en het valt je niet mee!” Het labyrint helpt je er aan herinneren waarom je ooit aan die zware tocht begonnen bent en belooft je tegelijkertijd dat je ooit op je bestemming aan zult komen. Men heeft ook labyrinten gevonden langs de kusten van Noorwegen en Zweden. En de vraag dringt zich op of ze misschien ooit gebruikt zijn door de zeelieden voordat ze in hun kwetsbare houten bootjes van wal staken: wie zich aan de onvoorspelbare elementen toevertrouwt mag de hoop koesteren dat: wie gaat, ook weer terugkeert. Kennelijk gebruiken velen, tot op de dag van vandaag, het labyrint als een metafoor voor het welslagen van hun missie, whatever that may be. Als je maar weet wat je vraag, je hoop of je behoefte is, dan ligt in het labyrint de weg voor je open. Zoals hierboven reeds vermeld, kan het lopen van het labyrint je helpen bij het verwerken van een verlies; het moge zeer zwaar zijn en nauwelijks te dragen maar het labyrint fluistert je in het oor dat je niet omkomt in je verdriet. Het labyrint wordt dan een metafoor voor de hoop die leven doet, zoals bij een verbintenis tussen twee geliefden. Wie zal het zeggen: het labyrint als een plek voor verdieping, als een plek voor persoonlijke verdieping en/of ontspanning. Een therapeutische ruimte voor selfhelp.

Hierboven hebben wij geconstateerd dat al die labyrinten voor verschillende doeleinden worden ingezet. Wie zich het ontwerp van het labyrint in de kathedraal van Chartres voor de geest kan halen -anders moeten jullie het maar even googlen – ontdekt al gauw een kruisvorm dat het labyrint in vier kwadranten deelt. Vanaf het begin tot in het midden draait en wendt het pad zich door die vier kwadranten heen. Doet dat er toe? Jazeker, wij denken van wel. Het labyrint is een krachtenveld. Ziehier onze hypothese.
Als wij het leven in vier kwadranten  zouden delen dan is het eerste kwadrant onze jeugd, het laatste kwadrant staat dan symbool voor onze ouderdom. Daar tussen liggen de kwadranten van onze eerste volwassenheid; de jaren van onze expansie, gevolgd door de jaren van de overgang van een gevestigd bestaan tot aan onze pensionering. Al die vier kwadranten kennen hun kenmerkende levensenergie en vormen samen onze totale levensenergie. Nu zijn die vier kwadranten als onderling communicerende vaten. Het zijn geen afgesloten compartimenten. Als je oud bent hoe vaak denk je dan wel eens terug aan de doldrieste jaren van je jeugd en hoe vaak fantaseer je niet hoe je leven er uit zal zien wanneer je kinderen de deur uit zijn? Je zou een parallel kunnen trekken met de vier seizoenen. Soms zit je midden in de winter op de markt te genieten van de onverwacht tropische temperaturen of je zet midden in de zomer toch nog even de verwarming aan. Komt de lente vier tot zes weken te vroeg of je zit in de late herfst nog buiten te eten. Voorbeelden te over. Zo ook bij het labyrint.
Wanneer je je pad  loopt begin je in het eerste kwadrant maar al gauw merk je dat het pad een excursie maakt naar het vierde kwadrant voordat het weer terug buigt naar het eerste kwadrant; die excursies vinden ook plaats in het tweede en derde kwadrant. Al wandelend loop je bij het ene kwadrant ook af en toe door een ander seizoen van je leven alsof je je levensenergie even ophaalt uit alle seizoenen van je leven. De doldriestheid van je jeugd doet zijn voordeel met de gewonnen wijsheid en levenservaring van je ouderdom. Onze hypothese is dat een ieder die in ernst en overtuiging het labyrint in stapt en volgt, zijn/haar gehele levensenergie mobiliseert. Dat maakt het labyrint een “powerful tool” voor ons welzijn. De gedachte dat niets van je levensenergie verloren gaat, hoe oud of hoe jong je ook bent en in welke fase van je leven waarin je ook verkeert, wordt een levenslange dragende kracht. Onderweg in het labyrint ervaren wij wat wij in ons leven nodig hebben. Water om te groeien, contact met jezelf , met anderen en de wereld om je heen. Is dit “far out?” Bent u sceptisch? Met vakantie in Frankrijk? Loop de kathedraal van Chartres eens binnen: “the proof of the pudding is in the eating thereof”.

Herman Meijburg/ Sarah Miles, Den Dolder, juli 2020

……………………………………………………………………………………………………………………………….

De metafoor van de levenstrap

DE TRAP DES OUDERDOMS

Memento mori

Wat is van onze jeugd en van ‘t gansche leven?

Het is gelyk een stroom, in haaste weggedreven.

Het is gelyk een Boom, die neder is geveld.

Het is gelyk een droom, die krankzinnigen kwelt;

Aan al des werelds pracht, van alle blyde nachten,

En blijft niets aan den mensch, als droeve nagedachten.

Het eenigst dat de Ziel, in dit geval verblyd ,

Dat is een zoet gepeins van welbesteeden tyd,

Al wat het wakker oog, beschouwt aan alle zyden,

Dat wyst de mensch aan, wat eenmaal staat te lyden.

God laat ons Ellen dag, als in het kleine zien,

Wat eens ter zyner tyd de wereld zal geschien!

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

MEELEVEN IN DE SEIZOENEN (Bescheiden uitnodiging)
www.egelantierseizoenen.nl

Hallo en welkom op de vierseizoenensite van de EGELANTIER.

Graag nodig ik je uit om, praktisch en cultureel, bij te dragen en deel te nemen aan dit seizoenenavontuur.

Op diverse manieren kan je erin betrokken raken: 
1. praktisch klussen en meewerken in tuin en landschap
2. inhoudelijk bijdragen aan culturele activiteiten, zoals kunst, lezingen en theater.
3. participeren in activiteiten en onderwerpen op deze seizoenenwebsite.

Elke 1e zaterdag van de maand (of daaromtrent) is er de dag van het buitenleven.

Je bent dan, met een lunchpakketje, welkom op erf en land van de Egelantier voor seizoensactiviteiten, vriendschap en inspiratie.                       
Koffie. thee en mogelijk appelgebak staan te wachten.

Laat via mail of telefoon even weten dat je komt.                   info@egelantierseizoenen.nl

 Periodiek vinden er ‘culturele’ activiteiten en bijeenkomsten plaats in De Egelantier of op haar erf, hof en land.

Hans Nobel